Onderstaand verhaal gaat over het gebruik van het toekomstige Drone2Go-netwerk. Een automatische drone inspecteert vanuit de lucht een schip op varend ontgassen voor de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT). Dit is op veel plaatsen verboden, omdat hierbij schadelijke stoffen vrijkomen.
Het is een rustige en zonnige dinsdagmorgen. Over de Nieuwe Merwede komt een vrachtschip aangevaren, op weg naar de havens van Antwerpen. Het grote metalen schip glijdt traag door het water. Terwijl het zich een weg baant door de stroming, laat het een spoor van luchtvervuiling achter zich. Maar dat blijft niet onopgemerkt.
Langs de oevers van de Nieuwe Merwede staat namelijk een netwerk van e-noses; sensoren die voortdurend de luchtkwaliteit in de gaten houden. Dit systeem is zorgvuldig verspreid: vijf sensoren aan de ene kant en vijf aan de andere kant van de rivier. Dag en nacht kunnen deze sensoren verdachte veranderingen in de lucht detecteren.
‘Ping’ – één van de e-noses registreert een subtiele, maar onmiskenbare verandering in de lucht. In een fractie van seconden worden de gegevens van het schip automatisch vergeleken met de actuele AIS-informatie: een realtime systeem dat de locatie van schepen volgt. Het blijkt een perfecte match te zijn. Het schip bevindt zich precies op de plek waar de sensor de afwijking in de lucht heeft opgemerkt. Dit betekent dat het schip mogelijk varend aan het ontgassen is, wat op een aantal plaatsen verboden is omdat hierbij bepaalde schadelijke stoffen vrijkomen.
De binnengekomen informatie van de e-noses is nog niet voldoende om met 100 procent zekerheid te zeggen of een schip illegaal aan het ontgassen is. Daarom zal een drone op pad gestuurd worden om ook vanuit de lucht een controle uit te voeren.
Inspecteur Burhan, specialistisch inspecteur bij het team Aerosensing van de ILT (Inspectie Leefomgeving en Transport), zit geconcentreerd achter zijn bureau. De computer naast hem toont plotseling een melding: een vrachtschip, ergens in de haven, zou mogelijk bezig kunnen zijn met ontgassen. Met een snelle beweging pakt hij zijn muis en bekijkt de binnenkomende gegevens. Hij fronst. Het lijkt er sterk op dat dit inderdaad om illegale ontgassing gaat.
Zonder tijd te verliezen opent Burhan zijn systeem. Met een paar klikken geeft hij de opdracht om een automatische drone naar het schip te laten vliegen. De coördinaten worden razendsnel berekend. Binnen twintig seconden stijgt een automatische drone op en zet koers richting het schip. De drone zal boven het schip extra controles uitvoeren om vast te stellen of het schip daadwerkelijk illegaal aan het ontgassen is.
De drone is inmiddels aangekomen bij het schip en begint met het verzamelen van cruciale gegevens. Met de camera legt de drone de naam en het unieke identificatienummer van het schip vast. Deze gegevens stuurt de drone realtime door naar inspecteur Burhan, die zich op enkele kilometers afstand van de rivier bevindt. De drone is ook uitgerust met een warmtecamera. Deze en de normale camerabeelden kunnen live door Burhan worden bekeken.
“Ah, daar is het,” mompelt hij voor zichzelf terwijl hij de warmtebeelden van de drone nauwkeurig bekijkt. Een sterke rode gloed op het dek van het schip valt meteen op. Het lijkt een teken dat de ventilator van het schip actief is en warmte uitstraalt. Burhan weet meteen dat dit een slecht teken is. “Dit is niet normaal,” zegt hij tegen zichzelf. Het lijkt erop dat het schip bezig is met ontgassen; een gevaarlijke, verboden praktijk waarbij schadelijke stoffen direct in de lucht worden geloosd.
Burhan draait zich om naar zijn collega Jaap, die tegenover hem zit, en zegt: “Jaap, kijk hier,” terwijl hij het scherm naar zijn collega draait. “De beelden zijn duidelijk: het schip is aan het ontgassen.” “Dit is absoluut verboden,” voegt hij toe. Jaap knikt begrijpend. “Het gevaarlijke gas wordt ongecontroleerd in de lucht verspreid.”
De resultaten zijn duidelijk en onmiskenbaar. “We hebben hoge concentraties van schadelijke dampen in de lucht,” zegt Burhan met vastberadenheid”. De E-noses en de automatische drone geven samen een duidelijke uitkomst. Ik maak een nieuw dossier aan waarin ik de gegevens noteer. Vervolgens is het aan het Openbaar Ministerie hiervoor een gepaste boete uit te delen.” verteld Burhan.
Dankzij de geavanceerde technologie van de e-noses die de luchtvervuiling snel en effectief detecteren en de volledig autonome drone, die de situatie moeiteloos in kaart brengt, kon het varend ontgassen worden vastgelegd. “Op deze manier houden we de omgeving veilig voor iedereen,” vult Jaap aan.
Het bovenstaande verhaal toont aan dat met het gebruik van een automatische drone, er snel een overzichtsbeeld is van de situatie. Op basis van dit beeld kan Rijkswaterstaat snel de juiste partijen inschakelen en starten met het bestrijden van de olieverontreiniging. Met als resultaat efficiëntere en effectievere inzet en daarmee beperkte milieuschade. Door het duidelijke overzichtsbeeld wordt materieel en personeel doelgericht ingezet, wat zorgt voor een besparing in kosten.
Smart Patrol is het innovatieprogramma Water en Scheepvaart binnen Rijkswaterstaat.
© 2025 Smart Patrol, een onderdeel van VWM
