Eind 2024 startte Rijkswaterstaat in Terneuzen een proef om het aantal zogenoemde ‘slagboomduikers’ te verminderen. Dit zijn mensen die nog snel onder de dalende slagboom doorgaan terwijl het bruglicht al op rood staat. De aangepaste slagbomen zorgden voor een afname van dit gedrag. Tegelijkertijd bleek dat sommige weggebruikers op een andere manier probeerden om toch door te rijden. Deze inzichten geven waardevolle aanknopingspunten voor vervolgonderzoek naar verkeersveiligheid en gedrag rond brugopeningen.
Slagboomduikers zorgen voor gevaarlijke situaties
Hoe voorkom je dat mensen op het laatste moment nog onder sluitende slagbomen door glippen? Die vraag stond centraal in een praktijkproef van Smart Patrol op de Sluiskilbrug. Deze maatregel was bedoeld om het gedrag van ‘slagboomduikers’ terug te dringen en zo de veiligheid rond brugopeningen te verbeteren.
De aanleiding voor deze proef waren de aanhoudende meldingen van de brugbediening over gevaarlijke situaties bij brugopeningen, waarbij met name fietsers bewust nog snel onder dalende slagbomen doorglippen. Dat levert niet alleen risico’s op voor henzelf, maar ook voor de brugbediening en de scheepvaart. Vanuit dit probleem is gekeken of gedragsverandering mogelijk is met een aanpassing van de slagbomen.
Hoe verliep de proef op de Sluiskilbrug?
Voor de proef is een nieuwe slagboomschort ontwikkeld die het moeilijker maakt om er nog onderdoor te glippen. We gebruikten eerder ook al slagboomschorten, maar deze hadden nadelen zoals windgevoeligheid en risico op beknelling. Met het aangepaste ontwerp zijn die risico’s flink teruggebracht. De schorten zijn in september 2024 geplaatst op het fietspad van de Sluiskilbrug, bij Terneuzen.
Wat leverde de proef op?
De proef liet zien dat het aangepaste ontwerp inderdaad effect heeft. Het aantal mensen dat onder de slagboom doorging, nam af. Tegelijkertijd bleek dat meer mensen ervoor kozen om langs de slagboom te slalommen. Daarmee wordt duidelijk dat het gedrag van weggebruikers complexer is dan alleen een fysieke barrière. Het gaat om het bewust negeren van signalen en regels.
Ondanks deze inzichten is de proef voor ons erg waardevol geweest. We hebben veel geleerd en belangrijke inzichten opgedaan. Vanuit deze kennis hebben we een stappenplan opgesteld om op andere locaties tot gepaste maatregelen te komen.
Nieuwe praktijktesten: project roodlichtnegatie
Vanuit ons innovatieprogramma Smart Patrol geven we een vervolg aan deze proef. In onze nieuwe testen kijken we alleen nog maar naar de eerste overtreding die weggebruikers begaan, namelijk het negeren van de rode bruglichten. Het project gaat daarom verder onder de naam: roodlichtnegatie. We werken op dit moment aan twee nieuwe praktijktesten op andere locaties.
